Erik DeMeulemeester beschrijft in zijn boek Integrale kwaliteitsbeheersing het kwaliteitsinstrument van het visgraatdiagram:

Het visgraat- of Ishikawadiagram

Het kwaliteitselement waarmee de naam van Dr. Kaory Ishikawa ... het meest verbonden blijft is ... het oorzaak-en-gevolg-diagram, visgraatdiagram of Ishikawa-diagram, naar de naam van de ontwerper van deze techniek. Zelf verwees hij naar deze techniek met de naam 'causaal schema'. Het is een eenvoudige, grafische methode om een keten van oorzaken en gevolgen voor te stellen en om het logische verband tussen variabelen aan te duiden. Het algemene schema van het Ishikawadiagram vindt u weergegeven in bovenstaande figuur.

Rechts op het diagram wordt het probleem neergeschreven, waarbij een pijl naar dit probleem wordt getekend. Op deze pijl wordt dan een aantal hoofdpijlen geënt, waarbij deze groepen van oorzaken aanduiden. Veelal wordt hier vertrokken vanuit de inspiratie van de 6 M's., met name mens, machine, materiaal, methode, management en milieu. Voor elk van deze groepen van oorzaken worden dan zoveel mogelijk onderliggende oorzaken opgesomd, die dan als secundaire pijlen worden aangeduid. Voor deze onderliggende oorzaken wordt verder gezocht naar dieperliggende oorzaken (tertaire pijlen) en deze methode wordt telkens herhaald (quartaire pijlen, .....). Op deze manier wordt systematisch gezocht naar de basisoorzaken van het probleem in kwestie, waarna een oplossing voor elk van de basisoorzaken ertoe zou moeten leiden dat het probleem uit de wereld geholpen wordt. Deze techniek oogt op het eerste gezicht uiterst eenvoudig, maar in de praktijk blijkt meermaals dat een goede toepassing van deze techniek veel bloed, zweet en tranen kost.

Zie ook:

• Het visgraatdiagram volgens Bert Teeuwen
• Het visgraatdiagram volgens Stephan de Laat (1)
• Visgraatdiagram volgens Stephan de Laat (2)
• Het visgraatdiagram volgens Van der Bij, Broekhuis & Gieskes
• Het visgraatmodel van Ishikawa
• Het visgraatdiagram volgens Jeroen Drontmann & Rob Bertels
• Ishiakwa-diagram volgens Leo Kerklaan
• Oorzaak-en-gevolg-diagrammen volgens Schouten & Nelissen

Bron: Integrale kwaliteitsbeheersing, Erik Demeulemeester