In het artikel Value Stream Mapping beschrijft Arend Oosterhoorn de Value Stream Map, hét instrument om binnen de flow van zowel materiaal als de informatie duidelijk te visualiseren.

Het doel van de Value Stream Map (VSM) is inzicht te krijgen in de totale flow van het materiaal via de verschillende bewerkingsstappen, in combinatie met de informatie die deze materiaalstroom aanstuurt. Daar wordt een tijdlijn aan gekoppeld om te zien hoeveel tijd er daadwerkelijk wordt besteed aan het toevoegen van waarde, en hoeveel wachttijd er in het proces zit, wat geen waarde toevoegt.

[Een] Value Stream Map [maak je in een aantal stappen]:

1. Teken de klant, de leverancier en de Production Control boven in de map.
2. Geef aan wat de afnamebehoefte van de klant is (per dag/week/...).
3. Bepaal wat de dagelijkse productiecapaciteit is.
4. Teken het transportsymbool voor de verzending van expeditie; geef daarbij ook aan wat de frequentie van de leveringen is.
5. Teken de transportsymbolen voor de aanlevering van de grondstoffen; geef daarbij ook de frequentie aan (als er meerdere zijn met verschillende frequenties, geef dat weer in een tabelletje).
6. Teken nu alle processymbolen conform de stappen in het proces in de juiste volgorde, van links naar rechts.
7. Voeg daar de databoxen aan toe.
8. Teken nu de communicatielijnen van klant naar Production Control, van Production Control naar leveranciers en van Production Control naar het proces. Geef daarbij ook de frequentie aan.
9. Vul de databoxen met relevante informatie op basis van metingen. Zoals capaciteit, up-time, omsteltijden, storingstijden en dergelijke.
10. Teken de operatorsymbolen in het proces daar waar operators staan en geef aan om hoeveel operators het gaat.
11. Voeg de voorraadlocaties toe en geef omvang en verblijfduur aan.
12. Beschrijf de stroom door gebruik te maken van de push- en pull-tekens.
13. Maak nu onderaan de tijdlijn, met added value time en non-added value time.
14. Voeg ook de werktijden toe van de fabriek.
15. Tenslotte is het mogelijk om aan te geven waar verbetering mogelijk is door felgekleurde Kaizensymbolen op de uiteindelijke VSM te plakken.

[Het maken van een VSM] is een uitgebreid proces wat veel waardevolle informatie oplevert, vooral omdat het een totaalbeeld geeft. Dat totaalbeeld van de huidige situatie noemen we de Current State Map.

Dream State Map
Wil je nu verbeteren, start dan met de Dream State Map, doe alsof je helemaal opnieuw kunt beginnen zonder beperkingen, hoe zou de situatie er dan uit zien? Dit levert vaak heel interessante inzichten op.

Future State Map
Als je terugkeert op aarde en bedenkt dat toch niet alles onbeperkt mogelijk is, dan kun je vanuit deze Dream State Map de Future State Map maken, de beschrijving van de haalbare verbetering. Die bevat dan meer verbeteringen dan wanneer je vanuit de Current State Map gaat werken.